Rối loạn lipid máu là gì? Triệu chứng nguyên nhân biến chứng

Bệnh rối loạn lipid máu là gì?

Theo các bác sĩ, rối loạn Lipid máu không phải là một bệnh mà là một hội chứng. Và hội chứng này có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim, đột quỵ…

Một người được xác định bị rối loạn Lipid máu khi cơ thể xảy ra những tình trạng điển hình như:

• Lượng cholesterol tăng cao hơn 5,2 mmol/L (200mg/dL),
• Lượng Triglyceride (TG) trong máu tăng cao hơn 1,7 mmol/L (150mg/dL).
• Lượng LDL-C (một lipoprotein xấu) tăng cao hơn 2.58 mmol/L (100mg/dL).
• Lượng HDL-C (lipoprotein tốt có tính bảo vệ thành mạch) giảm xuống thấp hơn < 1.03 mmol/L (40mg/dL).

Rối loạn lipid máu không phân ra thành các cấp độ, tuy nhiên mức độ nguy hiểm và khả năng điều trị khỏi bệnh được quyết định bởi các chỉ số Lipid máu. Chỉ số càng cao thì mức nguy hiểm càng tăng, đồng thời tỷ lệ chữa khỏi càng giảm.

Triệu chứng của rối loạn Lipid máu

Mặc dù bệnh rối loạn Lipid máu có khả năng gây ra những biến chứng bệnh tim mạch trầm trọng nhưng lại không có triệu chứng rõ ràng. Thay vào đó, quá trình này tiến triển thầm lặng và thường chỉ được phát hiện thông qua các xét nghiệm máu. Phần lớn bệnh nhân khi đến gặp bác sĩ đều đã ở giai đoạn muộn, khi đã bị biến chứng thành xơ vữa động mạch, có nguy cơ bị tắc mạch máu.

Mặc dù khó phát hiện nhưng bạn vẫn có thể dựa vào một số triệu chứng sau để nhận biết được rối loạn lipid máu:

• Trên da có những nốt phồng to bằng đầu ngón tay, màu vàng, căng và bóng loáng. Nốt phồng mọc nhiều ở mắt, khuỷu tay, bắp đùi, gót chân, lưng, ngực… không gây đau, không ngứa.
• Khi tiến triển nặng hơn, rối loạn lipid máu có thể khiến người bệnh bị vã mồ hôi, đau đầu, choáng, buồn nôn, hoa mắt, bứt rứt trong người, thở gấp, hay hồi hộp, cơ thể phì mập, giảm sút sức lao động, thường xuyên cảm thấy mệt mỏi…
• Xuất hiện những cơn đau thắt vùng ngực không thường xuyên trong thời gian ngắn. Cơn đau có thể tự khỏi mà không cần điều trị nhưng có thể tái phát bất cứ lúc nào.
• Người bệnh thấy khó chịu ở vùng ngực, ngực nặng như bị đè, đầy tức bụng, thường xuất hiện khi làm việc quá sức và giảm dần khi nghỉ.

Nguyên nhân gây rối loạn Lipid máu

Rối loạn lipid máu là một hội chứng mãn tính phát triển từ từ và kéo dài, bệnh xuất phát từ nhiều nguyên nhân như:

• Nguyên nhân nguyên phát: Do đột biết Gen làm tăng tổng hợp hoặc giảm thải Triglycerid hay cholesterol quá mức, hoặc quá trình tổng hợp không đủ, đào thải quá mức HDL dẫn đến rối loạn Lipid máu. Nhóm này chủ yếu gặp ở trẻ em.
• Nguyên nhân thứ phát: Chủ yếu gặp ở người trưởng thành. Nguyên nhân do ăn quá nhiều thức ăn giàu chất béo bão hòa, cholesterol và mỡ động vật. Hoặc những người bị đái tháo đường, suy giáp trạng, xơ gan mật nguyên phát, bệnh thận mạn tính, tác dụng phụ của thuốc, uống nhiều rượu bia…
• Lười vận động dẫn tới tình trạng béo phì, ảnh hưởng tới sức khoẻ và gây tăng lipid trong máu một cách bất thường.

Ngoài ra, cần lưu ý đến những nguyên nhân gây tăng TG và gây giảm HDL-C vì chúng có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ

Biến chứng của rối loạn lipid máu

Hậu quả trực tiếp của rối loạn lipid máu là biến chứng xơ vữa động mạch và những bệnh nguy hiểm khác như:

Tăng huyết áp

Rối loạn lipid máu gây nên các mảng xơ vữa, làm lòng mạch hẹp lại, thành mạch kém đàn hồi, cho nên càng làm tăng sức đề kháng lên lòng mạch máu. Để giải quyết tình tràng này, tim buộc phải tăng nhịp, tăng sức co bóp của cơ tim, tăng độ nhớt của máu, tăng giữ nước trong cơ thể… dẫn đến tăng huyết áp. Tăng huyết áp dễ dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm như suy thận, tổn thương động mạch mắt, mù lòa, tai biến mạch máu não…

Đột quỵ

Rối loạn lipid máu sẽ khiến cho tinh thể cholesterol dễ lắng đọng trong thành mạch, tạo thành mảng xơ vữa. Sau đó các mảng xơ vữa sẽ di chuyển đến nơi khác hoặc hình thành ngay tại mạch máu làm hẹp lòng mạch, giảm lưu lượng tuần hoàn máu và gây thiếu máu não, nhồi máu não.

Gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là tình trạng chất béo tích lũy trong gan vượt quá 5% trọng lượng của gan dẫn đến suy giảm chức năng gan và làm xơ gan. Biểu hiện của gan nhiễm mỡ thường là mệt mỏi, khó chịu ở vùng thượng vị và hạ sườn phải, biểu hiện vàng da, đau bụng, buồn nôn, ói mửa, siêu âm thấy gan to.

Sỏi mật

Khi lượng cholesterol trong cơ thể gia tăng, nồng độ muối mật thấp, ứ đọng dịch mật, cholesterol sẽ bị kết tủa trong dịch mật dẫn đến bệnh sỏi mật. Hơn nữa, sỏi mật có thể làm viêm túi mật, tắc ống dẫn mật, đau bụng, buồn nôn, sốt, vàng da… thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Tiểu đường

Rối loạn lipid máu làm tăng hàm lượng các chất béo tự do trong máu, làm tăng đường huyết, làm chết hoặc rối loạn chức năng tế bào tụy, kéo theo rối loạn chuyển hóa đường dẫn đến bệnh tiểu đường. Hầu hết bệnh nhân tiểu đường đều bị rối loạn Lipid máu.

Béo phì

Khoảng 90% bệnh nhân béo phì, béo bụng gặp rối loạn lipid máu. Đây chính là một trong những yếu tố chính dẫn đến sự hình thành và phát triển của bệnh xơ vữa động mạch. Do đó, người bị béo phì cần đề phòng sớm tình trạng rối loạn mỡ máu và những hậu quả do béo phì gây ra.

Trên đây là những thông tin quan trọng về bệnh rối loạn Lipid máu là gì? Hi vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn về vấn đề này.

Tác giả: Dr Thanh

Tôi tốt nghiệp chuyên ngành Y tại trường Marseille vào tháng 6 – 2014 tại Pháp.Với niềm đam mê viết lách và khả năng vốn có, tôi đã lựa chọn làm một Biên tập viên cho các website thay vì lựa chọn làm Y Sĩ. Từ khi còn là một sinh viên, tôi đã bắt đầu tham gia vào việc tìm hiểu, nghiên cứu để viết các đề tài nghiên cứu khoa học. Đồng thời, có tham gia đóng góp cho các chương trình giải trí cấp khoa và đã đạt được những thành tựu nhất định. Ngay sau khi tốt nghiệp, tôi trở thành Biên tập viên cho các website về chuyên đề sức khỏe và sắc đẹp. Xem tất cả bài viết của Dr Thanh